Hinduizm
Genel Özellikler
Hindu veya Hinduizm tabirini Müslümanlar VIII. yüzyılda Sind-hu şeklinde kullanmış olsa da terimin kökeni M.Ö. V. Yüzyılda Darius anıtlarında Hindus olarak geçtiği bilinmektedir.
Hindular kendi şeraitlerini Sanskritçe “soylu yol” Arya Dharma (Dhamma) veya “ezeli-ebedi din” Sanatana Dharma şeklinde ifade ederler.
Günümüz Hinduizm’i Brahmanizm, Budizm ve Caynizm’den etkilenerek olgunlaşan bir senkretizmin ürünü olarak kabul edilir.
Kurucu bir peygamber veya karizmatik lider inancı yoktur.
Doktrinlerin bir bütününü oluşturan Amentü (Credo) inanışıda yoktur.
Teolojik-Kelami anlayış gelişmemiştir.
Tanrı kavramı belirgin değildir.
Dini teşkilat fazla gelişmemiştir ve mabet anlayışı yeni yeni gelişmeye başladığı için dünyanın çeşitli bölgelerinde geniş anlamda yagın değildir.
Geleneksel Hindu Mezhepleri
1. Ortodokslar
a. Mimasa Okulu( Brahmanlardaki ibadet geleneğinin yorumuyla ilgilenirler.
b. Vedanta Okulu( Kurucusu Sankara katı Monist bir anlayış ortaya koymuştur.
2. Sankara, Advita: Upanişadları temel alarak gelişen bir cemaattir.
3. Nyaya (Mantıkçılar)
4. Vaiseşika (Atomcular) ve Samkhaya (Realistler) ve Yoga adlı cemaat okulları geleneksel heteredoks eğilimlidirler.
5. Bhakti (Bakti) Hareketi
Modernist Yönelişler
Ram Mohan Roy: ilk modernist Hindu aydın olarak BRAHMA SAMAJ mezhebini kurdu (1828). Hinduizmin özünde Teist bir anlayışın olduğunu savunurlar.
Dayanand Sarasvati: Yozlaşarak putperest bir hal alan Hinduizmin asıl karakterinin VEDA’lar olduğunu söyleyerek ARYA SAMAJ mezhebini kurmuştur.
Ramakrişna Paramahamsa: Hinduizm’i İslam, Yahudilik ve Hıristiyanlık gibi gören bir anlayışa sahiptir. Ve Hinduizm’inde ilahi bir din olduğunu savunur. Öğrencisi Narendrişna hareketi batıya Ramakrişna Mistonu adı ile oldukça yayılmıştır.
Kutsal Kitaplar
Hindu kutsal kitapları inançların merkezinde yer almaz fakat oluşan geleneğin yorumları olarak Şruti (Vahiy) ve Smriti (Gelenek) şeklinde iki ana bölümden oluşmaktadır.
Şrutiler Tanrı tarafından RİŞİ (RİSHİ) adlı rahiplere vahyedilmiştir.
Smriti koleksiyonu ilhama dayalı olarak gelenek içinde rahipler arasında gelişmiştir.
Şrutiler (Vahiy-Heard)
1. Vedalar: (Bilgelik Kitabı –Book of the Knowledge) Dili Sanskritçe olan bu metinler M.Ö. V. Yüzyılda tamamlanmıştır.
a. Rig-Veda: (Vahiylerin Hikmeti -Wisdom of the Verses)
b. Sama-Veda: (Tilavetin Hikmeti-Wisdom of Chants)
c. Yacur-Veda: (Kurbanlık Kaidelerinin Hikmeti-Wisdom of Sacrificial Formulas)
d. Atharva-Veda: (Rahip Atharva’nın Hikmetli Sözeri-Wisdom of Atharva Priest)
2. Brahmanlar: (İbadetlerin müzakeresi- Discussion of Rituals) Vedalara yazılmış şerhler niteliğindedir bu kitaplar. Fakat özel anlamda Kurban ibadetinin değeri hakkındadır.
3. Aranyakas: (Book of Studied in the Forest) Brahmanlar ile aynı konuları içermektedir.
4. Upanişadlar: (Secret Teachings Concerning cosmic equisation)
a. 200 farklı kitaptan oluşmaktadır.
b. M.Ö. 800–500 arsı dönemde tamamlanmıştır.
c. Kşatriya kastına mensup grup içindeki mistik hava ile oluşan Vedaların şerhi kabul edilirler fakat Vedalardaki çoktanrıcılık burada tektanrıcı bir anlayışa dönüşür.
Smriti (Gelenek) Koleksiyonu
1. Vedangalar
Vedaların şerhidir ve miladi V. yüzyılda meydana gelmiştir.
İbadet ilmihali niteliği taşımaktadır.
2. Dharma Sutra ve Dharma Sastralar
Gündelik hayata dair konuları içermektedirler
Manu Kanunnameleri Hindu Fıkhının temelini oluşturmaktadır.
3. Puranalar: Mitoslar kıssalar vs. kısaca Hinduizmin kutsal tarihini anlatan bir tarih kitabı niteliğindedir.
4. Destanlar:
Mahabharata ve Ramayana
Bhagavat Gita: Mahabharata’nın bir bölümüdür ve Hindu ahlak sisteminin temel kaynak eseridir. (Song of the Lord) 18 bölüm ve 700 ayetten oluşur.
5. Tantralar: Yeni halkların cinsel kültlerinin Brahmanizm ile karışımı sonucunda oluşmuş ibadet şekillerinden epistemolojiye pek çok konuyu içermektedir. Günümüzde TANTRASASTA mezhebinin özel öğretisi olmuştur.
İnanç Esasları ve Kast Sistemi
Hinduizmde Tanrı kavramı günümüz anlayışına göre panteist, deist ve monoteist din tasavvurlarının bir karışımı şeklinde algılanır.Tanrı vardır, yaratıcıdır, her yerde hazır ve nazırdır, bizimle beraberdir ama orada bir yerde durur herkes ona ulaşmaya çalışır.Kurtuluş Brahma, Vişnu Tanrıları ve Şiva Tanrıçasının âlemdeki çeşitli şekillerdeki hulullerinin heykellerine ibadetle gerçekleşir.Avatara denilen bu hululler on tanedir ve tabiattaki bütün canlılara olabilir. Bunu bir önceki hayatın mahiyeti belirler.Diğer önemli kavramlar Samsara, A’tman, Karma ve Yoga’dır.
Kast Sistemi
Kastlar Kastı Oluşturan Kesim Brahma’dan Yaratıldıkları Yer
Brahmanlar: Dini ulema ve Rahipler Ağzından
Kşatriyalar: Yönetici Entelijensiya Kollarından
Vaişyalar: Tüccarlar Midesinden
Sudralar İşçiler Ayaklarından
Harijanslar: (Dokunulmazlar) Toplumda hor görülen kişilerdir ve ayak işleri yaparlar.
Hinduizmde İnsan
Dünyaya Tenasüh yolu ile başka bir varlığın bedeninden insan vücudu ile şereflenen insan Samsara denilen tekamülü Ahimsa kuralına uyarak tamamlayıp A’tman’dan yani nefsinden kurtulup uzaklaşarak son Avatar olan Tanrı Brahma ile fena bulup Nirvana’ya (Ebedi Kurtuluşa) ulaşmak için Karma yolunda ömrünü ibadet ve riyazet ile geçirmelidir.
Günah cahillik ve bencillikten doğar
Dini kurallar kastlara göre değişir. Aynı şekilde kutsal kitapların hepsine her kast sahip olamaz ve dokunamaz.
İbadethane anlayışı yoktur. Fakat modern çağda bölgede Budist mabetlerin artması ve Hıristiyan kiliselerinin çoğalması Hindularıda mabed yapmaya yöneltmiştir.
Hinduizmde Mabet ve İbadet
Dine Giriş Ayini: Hinduizme kabul olama seremonisi en önemli dini törendir. Yalnız ergenlik döneminde bu seremoni uygulanır. Hindu inancına göre kadınlar toplumda aşağı bir konuma sahiptirler. Fakat modern çağda bu belli ölçüde değişmiştir. Bu seremonide çocuklar yıkanır, traş edilir ve özel rahip elbiseleri giydirilir.
Evlilik Töreni: Evlilik Töreni Hinduizmde de pek çok dinde olduğu gibi kutsal kabul edilir ve dini ayin ile kutlanır. Damadın bu seremonide ibadet etmesi zorunludur. Gelinin babası damada bazı ziynet eşyaları verir. Sonra damat gelinin babasının elini tutar ve kutsanmış bir ateş etrafında yedi defa birlikte dönerler. Birlikte mutlu bir evlilik için, barış için dua ederek seremoniyi bitirirler.
Ölü Yakma Ayini: hinduizmde son sakrament olan ölü yakma çok önemli bir yer tutar. Bu genelde kutsal nehrin kenarında yapılır ve ölüler yakıldıktan sonra külleri bu nehre serpilir. Bazen de yakmadan bir sal üzerinde ölü nehre bırakılır.
Mabet Anlayışı: Genel tarihi süreçte Hinduizmde bir mabet anlayışı yoktur. Fakat modern zamanlarda müntesiplerini Budizm ve Hıristiyanlığa kaptırmaya başlayınca mabetler inşa edilmeye başlanmıştır Tabiî ki kapitalist dünyanın nimetlerinden yararlanma düşüncesini de bunu eklersek herhalde konu daha iyi anlaşılır. Mabetlerde düzenli ibadetler için yardımcı kişiler vardır. Bu kişiler kendini mabede adamış Hindu Monk-lar veya rahiplerdir genellikle. Bazı günler özellikle büyük mabetlerde cemaatle birlikte yapılan ibadet ayinleri yapılır ve bir Hindu için bu cemaate yalnız veya ailesi ile katılmanın büyük mükâfatı olduğuna inanılır. Fakat zorunlu değildir. Aslında Hinduizmde ibadet genel anlamda bireysel olarak yapılan ve çeşitli şekilleri olan –Yoga gibi—bir meditasyon’dan ibarettir. Bu meditasyon ile insanın nihai amacı olan Brahma’ya ulaşmaktır.
Dini Günler ve Festivaller ve Bazı Kutsallar
Hindu inanışına göre çok fazla kutsal sayılan dini günler vardır. Ancak sadece çok dindar olan insanlar bunları kutlamaktadır. En önemli festival sonbahardadır.
1. Asin: (Eylül-Ekim aylarına tekabül eder miladi takvimde) Hindu takvimine göre Asin ayının ilk on günü Sakti için çok kutsaldır. İlk dokuz gün Sakti münzevi bir ibadet hayatı ile günlerini geçirir. Bazı cemaatlerde dokuzuncu günde Sakti kendisi için bir hayvan kurban eder. Onuncu gün bayramdır ve bütün cemiyetlerde eğlence ile kutlanır.
2. Diwali: (Ekim-Kasım) Hindu takvimine göre yeni yılın başlangıcı olarak kabul edilen bu günde bazı kutsal sayılan şeyleri yapmak adet olmuştur. Örneğin bu günde insanlar evlerinin kapılarını ışıklı lambalarla çeşitli şekillerde süslerler ve birbirlerine karşılıklı hediyeler dağıtırlar.
3. Holi: (Şubat-Mart) Yaklaşık iki ay boyunca süren Holi Bahar Festivali Krişna’ya bir şükür ifadesi olarak kutlanır. Bu festival boyunca baharın gelişi boyanmış tuz ve su karıştırılarak kutlanır.
4. Kutsallar: Hinduizm de İnek kutsal kabul edilir. Kesilmesi ve etinin yenmesi yasaktır. Ayrıca boğalar, maymunlar, sincaplar ve yılanlar Tanrı Şiva ile ilişkilendirilerek kutsallaştırılır. Yine Hint İnciri denilen ağaç ve Pipal ağacı kutsal kabul edilir. Bazı nehir ve tepelere de kutsallık atfedilir. Hindu inancına göre Ganj nehri Tanrı Şiva’nın Başından aktığına inanılan bir nehirdir ve kutsaldır bu nedenle ölüler burada yakılarak suya atılır ayrıca yılın belli döneminde buraya Hac için gelirler.
süper
BeğenBeğen
hind inanışlarıyla japon inanışları arasındaki ayrılıklar vr benzerlikler üzerine yazı olursa kültür dünyası biraz daha genişler..
BeğenBeğen
es selam..ben sakarya üniversitesi ilahiyat fak.den mezun , dinler tarihine ilgisi olan naçizene bir vatandaşım.neler okuyabilirim dinler tarihi adına ilk olarak.. tavsiyelerinizi bekliyrum.. hanife
BeğenLiked by 1 kişi
sitenizi çok beğendim.. sık sık ziyaret edicem yerlerden olacak.. çalışmalarınız bizleri daha da gayrete getiriyor..buralarda nefes almak güzel:)
BeğenBeğen
Mert: teşekkur ederim.
Okan Zengin: haklısınız değindiğiniz konu ile ilgili bir iki yazım var aslında ancak bunları yazmak için fırsatım olmadı inş… çalışmlara devam sabır ve sebat ile..
Hanife: yakında sitemizde dinler tarihi çalışanlar ve ilgilenenler için bir kitap listesi oluşturacağız…inş…teşekkur ederim
BeğenBeğen
ben betül faruk demirbağ ilkokuluna gidiorum bence bazıları eksik ama yinede biras işime yaradı
BeğenBeğen
Merhaba Betül. teşekkur etmeyi öğrenmeli insan öncelikle. sonra web sitemin sunucusu Türkiye’de kapatılmıştı yeniden açılmış olmalı ki siz ulaşabilmişsiniz. eksik olan yerleri sen büyüyünce bir site yapıp tamamlarsın eminim. başarılar dilerim.
BeğenBeğen
sllm
BeğenBeğen
şsadlfcsdf
BeğenBeğen
:@estagfrlahh
BeğenBeğen
harikaydı.bu bilgiye ihtiyacım vardı.
BeğenBeğen
sçok haklısın
BeğenBeğen
güzel miş
BeğenBeğen
hinduizm araştırılması gereken bir öğreti.
BeğenBeğen
Teşekkürler çok güzel hazırlanmış bilgiler için devamını diliyorum.
BeğenBeğen
Süpeerrrrr cookk isime yaradi hocada begenir ins. Allah razi olsun 🙂 🙂 🙂 🙂 🙂 🙂 🙂
BeğenBeğen
Çok değerli bilgiler paylaşmışsınız. Emeğinize sağlık
BeğenBeğen
Teşekkürler Selin…
BeğenBeğen
Kisa ve oz anlatim super olmuss bilgiler icin tesekkurlerr :))
BeğenLiked by 1 kişi
bende sık sık ziyaret edeceğim
BeğenBeğen
teşekkürler bundan sonra bu siteye gireceğim
BeğenLiked by 1 kişi
hinduizm budizm sabiiler mecusiler brahmanizm jainizm tahrif olmuş ehlikitap kavimlerdir bunlar kutsal kitaplarını tahrif ettiklerinden dolayı çok tanrıcılığa sapkınlaşmışlardır bu ehlikitapların içinde en çok kutsal metinlere sahip olan mecusiliktir 12.000 büyük öküz derisine altın şeklinde yazılmıştır ama bunların çoğu günümüe ulaşmamıştır çünkü işgalci makedon yunan iskender iranı defalarca işgal ettiklerinden dolayı mecusiliğin tüm kutsal kitaplarını yakmıştır bu dinlerin içinde en çok kutsal kitap ayetlerine sahip olan mecusilikti ama işgalci yunan makedon iskender mecusiliğe ait tüm kutsal kitapları imansızca yaktı putperest çok tanrıcılığa inanan alimin biriydi düşüncelerimi paylaşmak istedim
BeğenBeğen